Mijn vader is overleden en hij was niet onbemiddeld. Vanwege de slechte band met mijn zussen, wil ik echter niets met de afwikkeling van de nalatenschap te maken hebben. Onlangs hoorde ik van een kennis dat je de erfenis kan verwerpen en toch nog aanspraak kan maken op de legitieme portie. Klopt dit? Eigenlijk is dat best vreemd.
Ik begrijp van u dat u in elk geval ook erfgenaam bent. Een erfgenaam kan een erfenis (beneficiair) aanvaarden of verwerpen. Als u besluit de erfenis te verwerpen, bent u niet verantwoordelijk voor de nalatenschap en niet betrokken bij de afwikkeling ervan. Gevolg hiervan is dat u niet aansprakelijk bent voor de schulden, maar ook, dat u – bij een positieve nalatenschap – nergens recht op heeft.
Voor de kinderen van een erflater is het echter mogelijk om in dat geval toch een deel van de erfenis (in contanten) te ontvangen. Zij kunnen een nalatenschap verwerpen maar toch een beroep doen op de legitieme portie. Let op: dit werkt alleen als de verklaring dat de erfgenaam aanspraak maakt op zijn legitieme portie tegelijkertijd met de verklaring van verwerping wordt afgelegd. Als een erfgenaam na de verwerping alsnog een beroep wil doen op zijn legitieme portie, dan is hij dus te laat.
De legitieme portie bedraagt de helft van het deel dat u volgens het wettelijk erfrecht zou hebben ontvangen. In de meeste gevallen is dit dus minder dan wanneer u niet zou verwerpen. Aangezien alle schenkingen aan afstammelingen en schenkingen aan derden van de laatste vijf jaar bij de berekening van de legitieme portie “ingebracht” moeten worden in de erfenis, kan dit uiteindelijk toch een groter bedrag zijn dan er in eerste instantie aanwezig lijkt te zijn; in sommige gevallen (bij grote schenkingen, bijvoorbeeld aan de andere kinderen) is dit zelfs meer dan het deel waar u als erfgenaam recht op zou hebben gehad.
N.B. Een legitimaris mag zich niet met de afwikkeling mag bemoeien en heeft slechts recht op geld, niet op spullen.
N.B. In bepaalde gevallen hebben kleinkinderen door plaatsvervulling recht op de legitieme portie. Echter, kleinkinderen waarvan de ouders de nalatenschap hebben verworpen of welke zijn onterfd, kunnen niet zelf een beroep op hun legitieme doen.
