De wachtlijsten voor verpleeghuiszorg worden korter, er is zelfs sprake van 20 procent krimp in twee jaar tijd. Dit ondanks de almaar toenemende vergrijzing, want in dezelfde periode kwamen er in Nederland ongeveer 50.000 80-plussers bij. Wat is er aan de hand?
Twee jaar geleden stonden er ruim 22.200 ouderen op de wachtlijsten voor verpleeghuiszorg, medio 2025 waren dat er nog ruim 17.600. Een daling van ruim 20 procent. Daar is een aantal verklaringen voor. Sinds de hervorming van de langdurige zorg in 2015 stimuleert de overheid dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen, bijvoorbeeld door meer verpleging thuis aan te bieden, door vaart te maken met geclusterde woningen en door nog meer op mantelzorg te rekenen. Tien jaar na dato lijkt dit beleid behoorlijk succesvol te zijn. Ook, omdat het aansluit bij de wens van ouderen zelf.
Langer thuis
Zelfs mensen met zware dementie kunnen met behulp van technologie en een eigen netwerk tegenwoordig vaak langer thuis blijven wonen. Een medicijn-dispenser legt de pillen klaar en de thuiszorg komt langs voor de medische- en lichamelijke zorg. Een slim horloge herkent een valpartij en stuurt automatisch een bericht naar mantelzorgers. Daarnaast zijn de zorgkantoren (zorgverzekeraars) strenger gaan toezien op de wachtlijsten. De wachtlijsten nemen dus óók af, omdat minder mensen recht hebben op een plek op die wachtlijsten.
Dat de wachtlijsten korter zijn, heeft ook nog te maken met de naweeën van corona-jaren, die nog altijd als een slagschaduw boven de verpleeghuiszorg hangen. De beelden van ouderen achter het raam, zwaaiend naar hun geliefden en verstoken van bezoek, waren traumatisch. Het heeft het idee versterkt, dat verpleeghuizen geen plekken zijn, waar je wilt wonen.
De tijden veranderen
En tot slot: de tijden veranderen en wij veranderen mee. Caro Verlaan, directeur van het zorgkantoor van verzekeraar CZ contateerde in een artikel in De Volkskrant dat “de ‘mindset’ van Nederlanders aan het veranderen is. “We maken andere keuzen voor de kwaliteit van leven, waarbij we het belangrijker vinden om in de eigen omgeving te blijven, dan om continu gepamperd te worden.” Ouderen willen het zelf óók het liefst zo lang mogelijk in hun eigen huis blijven wonen en een verhuizing naar het verpleeghuis uitstellen.
Mantelzorgers betalen de prijs
Wat moeten we doen, nu er leegstand dreigt in sommige verpleeghuizen? Hat aantal bedden verminderen? Dit is misschien op korte termijn logisch, maar op lange termijn geen goed idee, vindt ING-expert Jan Willem Spijkman. De vergrijzing dendert namelijk door, en daarmee groeit de toekomstige zorgvraag stevig. Krimp nu kan straks leiden tot grote tekorten en lange wachttijden. Ook Actiz-voorzitter Anneke Westerlaken noemt krimp een riskante keuze: “Als we nu krimpen, kunnen we niet snel bijsturen wanneer de vraag weer stijgt.”
Belangenvereniging MantelzorgNL maakt zich, ondanks het goede nieuws, ook zorgen. Bestuurder Esther Hendriks in de Volkskrant: “ Het is goed nieuws dat mensen langer thuis blijven wonen, maar we moeten ons wel realiseren dat iemand anders daar soms ook de prijs voor betaalt. En dat is vaak de mantelzorger.”
Wilt u weten hoe de wachtlijsten voor de verpleeghuizen werken? U vindt het hier >>
