Hoe je lijf en brein herstellen van seksmoeheid
Een seksuele burn-out ontstaat wanneer seks structureel meer energie kost dan het oplevert. Wat ooit plezierig en verbindend was, verandert langzaam in een taak, een verplichting of iets waarvoor geen ruimte meer lijkt te zijn. Seksuoloog Mariëtte Sinninghe Damsté schreef het boek Sex-Out – In 4 stappen uit je seksuele burn-out, boordevol inzichten om de seksuele spanning, intimiteit en nieuwsgierigheid stap voor stap terug te brengen. Vijf tips uit haar boek.
Uit een enquête onder 1.511 geliefden blijkt dat 67 procent seksmoeheid ervaart en 41 procent zelfs in een volledige sex-out zit. zo'n seksuele burn-out ontstaat wanneer iemand zo lang over zijn of haar grenzen gaat dat verlangen vanzelf afneemt. Seks voelt zwaar, vermoeiend of als 'nog iets dat moet'. Het zenuwstelsel raakt overprikkeld en het lichaam schakelt vanzelf naar bescherming in plaats van verlangen. Veelvoorkomende symptomen zijn vermoeidheid bij de gedachte aan seks, prikkelbaarheid, minder nieuwsgierigheid, afname van fysieke aantrekkingskracht, het gevoel op slot te zitten of zelfs pijn en spanning in het bekkengebied.
Leestip
Bekkenfysiotherapeut Elli van Leeuwen: "Problemen met je bekken hebben een grote impact op je dagelijks leven"
1. Minder doen, meer voelen
Bij seksmoeheid is er vaak sprake van 'mechanische seks': handelingen die vooral gericht zijn op presteren, klaarkomen of aan verwachtingen voldoen. Het lichaam raakt dan steeds verder verwijderd van echte opwinding, waardoor spanning en stress de overhand krijgen. Herstel begint juist door van het doel af te stappen en terug te keren naar lichamelijke aanwezigheid. Denk aan aanraken zonder haast, samen liggen zonder iets te moeten, vertragen en voelen wat prettig is zonder dat er iets hoeft te gebeuren. Wanneer de druk verdwijnt, krijgt het lichaam weer de kans om subtiele sensaties op te merken en ontspanning te vinden.
2. Begrijp dat seksmoeheid geen teken van minder liefde is
Veel mensen schrikken wanneer hun libido daalt en denken dat het iets zegt over hun relatie of partner. Maar uit het onderzoek blijkt dat een sex-out werkt zoals een burn-out: er is te veel moeten, te weinig controle en geen ruimte voor herstel. Daardoor lijkt het verlangen weg, terwijl het in werkelijkheid verstopt zit onder overbelasting. Dit inzicht geeft lucht. Je lichaam probeert je niet van je partner af te duwen, maar je te beschermen tegen nóg meer prikkels. Dat maakt de situatie minder persoonlijk en helpt om met meer mildheid naar jezelf en elkaar te kijken.
3. Zorg voor echte herstelmomenten in plaats van nog meer prikkels
Veel geliefden proberen seksmoeheid op te lossen met trucs: speeltjes, lingerie, spannende hotels of films. Maar als de basis overbelast is, vergroten extra prikkels vaak juist de afstand. Het zenuwstelsel heeft dan vooral behoefte aan rust, ruimte, slaap, minder verwachtingen en momenten waarop je even niets hoeft. Herstel kan zitten in kleine dingen: vaker nee zeggen tegen verplichtingen, grenzen aangeven, tijd voor jezelf nemen of de week minder vol plannen. Zodra lichaam en brein weer adem krijgen, kan verlangen zich opnieuw aandienen; niet vanuit moeten, maar vanuit ontspanning.
4. Doorbreek patronen die jullie vastzetten
Stellen komen vaak in onbewuste seksuele rollen terecht, zoals degene die altijd initiatief neemt, degene die pleast, degene die zich terugtrekt of degene die juist controle houdt. Deze patronen ontstaan meestal niet door onwil, maar door stress, onzekerheid of oude reflexen. Herstel begint zodra je jouw rol herkent: ben je vaak degene die ja zegt terwijl je eigenlijk moe bent? Of degene die druk voelt om initiatief te nemen? Door zicht te krijgen op die patronen ontstaat ruimte om anders te reageren — bijvoorbeeld door eerlijker te communiceren over wat je voelt of door momenten van verbinding te zoeken die niet om seks draaien.
5. Leer de opwinding te reguleren in plaats van hem op te jagen
Een verrassend effectieve manier om seksuele burn-out te doorbreken, is het reguleren van seksuele energie. Dat betekent: niet harder gaan, maar juist zachter. Praktische technieken zijn bijvoorbeeld:
- Een afgesproken signaal om even te pauzeren als de spanning te hoog wordt
- Diep ademhalen om het lichaam tot rust te brengen
- Oogcontact maken om niet in je hoofd te verdwijnen
- Opwinding verspreiden door het hele lichaam in plaats van alle focus in het bekkengebied te houden
Door dit samenspel te oefenen, blijft intimiteit kalm, liefdevol en verbonden — en krijgt het lichaam vertrouwen terug in seksuele prikkels.
Sex-out - in vier stappen uit je seksuele burn-out
Deze tips komen uit het boek Sex-out- in vier stappen uit je seksuele burn-out door Mariëtte Sinninghe Damsté. Sex-out biedt een vernieuwende kijk op seksmoeheid en seksuele burn-out. Het laat zien hoe het zenuwstelsel, relaties, prestatiedruk en onbewuste patronen samen kunnen zorgen voor uitputting, en hoe liefde, nieuwsgierigheid en verbinding kunnen terugkeren. Het boek staat vol persoonlijke verhalen, herkenbare situaties en praktische oefeningen; van het reguleren van opwinding tot het herstellen van intimiteit buiten de slaapkamer.
Mariëtte Sinninghe Damsté is seksuoloog en expert op het gebied van seksuele burn-out. Al 22 jaar begeleidt ze individuen en koppels bij het hervinden van verlangen en verbinding.
