Slimme snufjes om je pols

Als je zoekt naar een ‘wearable’ op internet of in een winkel zal je waarschijnlijk al snel door de bomen het bos niet meer zien. Want het aanbod is groot. Als we het over wearables ­hebben, bedoelen we draagbare technologie, (slimme) elektronische hulpmiddelen. Er vallen heel veel ­apparaten onder, waaronder activity ­trackers en smartwatches. Maar bijvoorbeeld ook gehoorapparaten.

In dit artikel hebben we het voornamelijk over de trackers en smartwatches*. Ben je van plan zo’n wearable aan te schaffen? De belangrijkste vraag die je jezelf dan moet stellen volgens professor doctor Matthijs Noordzij is: wat wil je precies weten én dus meten? Noordzij is hoogleraar gezondheids­psychologie en technologie aan de Universiteit Twente en doet onderzoek naar wearables.

Eenvoudige stappenteller

Wil je alleen weten of je dagelijks voldoende stappen zet? Dan hoef je daar helemaal geen dure, ­geavanceerde smartwatch voor te kopen. “Een eenvoudige stappenteller of activity tracker is dan al voldoende”, aldus Noordzij. “Al zijn stappentellers die echt alleen stappen tellen bijna niet meer te krijgen. Ook de meest eenvoudige activity tracker houdt vaak al hartslag en slaap bij. Deze zijn vrij voordelig verkrijgbaar.”

Mensen met een wearable zetten meer stappen, zitten minder en gaan eerder naar bed

Maar waarom zou je überhaupt een activity tracker, sporthorloge of smartwatch aanschaffen? “Het ­motiveert mensen echt om meer te gaan bewegen en actiever met hun gezondheid bezig te zijn”, zegt Noordzij. “Veel onderzoeken laten zien dat mensen daadwerkelijk hun leefstijl positief veranderen door het dragen van een tracker of smartwatch. Ze zetten meer stappen, zitten minder lang stil gedurende de dag of gaan eerder naar bed. Vooral door te kijken naar de gegevens over een langere periode kunnen ze signaleren of ze structureel minder bewegen of aan te weinig slaap komen.”

Sporthorloge

De volgende vraag die je jezelf moet stellen, is of je het horloge ook wilt gebruiken om te sporten. Met een smartwatch – die altijd in verbinding staat met je smartphone – kun je bijhouden hoeveel je beweegt en hij registreert de hartslag. Ook kun je er andere dingen mee doen, zoals betalen in winkels. Als je hem ook wilt gebruiken om te sporten, is een sporthorloge een betere keus. Daarmee krijg je goed inzicht in je vorderingen. Een sporthorloge houdt onder andere afstand, tijd en hartslag nauwkeurig bij. Ook geeft het aan hoeveel calorieën je verbrandt. Duurdere horloges beschikken vaak ook nog over een kompas en hoogtemeter. Welk sporthorloge het geschiktst is, hangt ook af van welke sport je beoefent en hoe fanatiek je bent. Voor mensen die de voorkeur geven aan een horloge met een klassiek uiterlijk is er de hybride smartwatch.

Activity tracker

“Als je alleen wilt weten of je genoeg beweegt op een dag, is een activity tracker met bijbehorende app prima. Deze gezondheidshorloges zijn goed ­genoeg voor het meten van je activiteiten en ­gezondheid”, aldus Noordzij. “Ze meten naast het aantal stappen ook afstand, calorieën en slaap. Als je te lang stilzit, krijg je een herinnering om te ­bewegen. Deze apparaten kun je ook tijdens het ­slapen dragen, waardoor je informatie kunt verzamelen over je slaappatroon. Neem deze informatie niet te serieus: er zijn twijfels over de nauwkeurigheid van deze gegevens, zoals slaapstadia.”

Draag je liever geen horloge, dan is de smartring een optie. Ook deze verzamelt gegevens zoals hartslag, slaapkwaliteit en stappen. Hij ziet eruit als een normale ring, dus je kunt er niet iets op aflezen. De gegevens worden gekoppeld aan een app op je smartphone, waar je gedetailleerde informatie kunt inzien en patronen kunt volgen.

Gehoor verbeteren

Wat we in de toekomst nog meer kunnen verwachten? Noordzij: “De integratie van technologie in kleding. Slimme shirts en sokken zullen in staat zijn om gegevens als ademhaling, hartslag en zelfs spieractiviteit te meten. Ook komt er steeds meer aandacht voor integratie van technologie in oordopjes en gehoorapparaten. Niet alleen om het gehoor te verbeteren, maar ook om gezondheidsdata te verzamelen, zoals stressniveaus. Door het gebruik van AI, verbeterde sensoren en algoritmes die nauwkeuriger gegevens analyseren, zullen inzichten en aanbevelingen persoonlijker worden. Stel je voor dat je straks je oortjes in hebt en een stem spreekt je toe om even te ontspannen. Of dat je kan kiezen voor een empathische toon om je te motiveren – of juist voor een directe aanpak om je een duwtje in de rug te geven. Zo ver is het nog niet, maar wie weet in 2030.”

Prof. dr. Matthijs Noordzij is hoogleraar gezondheidspsychologie en persuasieve technologie aan de Universiteit Twente. Hij doet onderzoek naar de rol die draagbare technologie speelt in het begrijpen, meten en ondersteunen van stressregulatie in het dagelijks leven. Noordzij werkt onder meer mee aan het nationale onderzoeksprogramma Stress in Action.

* De producten genoemd in dit artikel zijn geen medische hulpmiddelen en zijn niet bedoeld om medische aandoeningen/ziektes te diagnosticeren, behandelen, genezen, controleren of voorkomen.

Een andere versie van dit artikel verscheen eerder in Plus Magazine september 2025. Abonnee worden van het blad? Dat doe je in een handomdraai.