Ik overweeg om de nalatenschap van mijn oom (waar ik een van de erfgenamen ben) te verwerpen. Ik verwacht eigenlijk dat er vooral schulden zullen zijn. Is dat verstandig en hoe gaat dit eigenlijk in z’n werk? En als ik eenmaal verworpen heb en er blijkt toch een positief saldo te zijn, kan ik hier dan nog op terugkomen?
Een algemeen advies is om een nalatenschap alleen te verwerpen als u zeker weet dat er voornamelijk schulden zijn en dat de erfenis negatief zal uitpakken. Een andere reden om te verwerpen kan natuurlijk zijn als u om voor u moverende redenen niets met de erfenis te maken wilt hebben. Als u verworpen heeft, kunt u nergens meer aanspraak op maken; u bent dan immers geen erfgenaam meer.
Heeft u eenmaal verworpen dan is er geen weg terug, ook niet als de nalatenschap (flink) positief blijkt te zijn. Het kan daarom verstandig zijn om beneficiair te aanvaarden. Daarmee beschermt u uzelf tegen aansprakelijkheid voor eventuele schulden, maar heeft u bij een positieve nalatenschap toch recht op uw deel. Dit is dan uw deel van de erfenis die overblijft nadat alle schuldeisers zijn betaald. Door beneficiair te aanvaarden krijgt u wel te maken met de wettelijke regels van vereffening. Dit maakt een afwikkeling over het algemeen net wat ingewikkelder. Als u beneficiair aanvaard heeft, kunt u niet alsnog zuiver aanvaarden. De nalatenschap moet dan nog steeds worden afgewikkeld volgens de regels van de wettelijke vereffening.
Blijkt de nalatenschap inderdaad negatief dan is alsnog verwerpen niet meer mogelijk. In dat geval geldt normaal gesproken een verzwaring van de vereffeningsprocedure.
Blijkt de nalatenschap positief dan moet u formeel alleen nog steeds een boedelbeschrijving neerleggen bij de betreffende rechtbank. Daarmee voorkomt u dat nog onbekende schuldeisers u later alsnog privé aansprakelijk kunnen stellen omdat u de procedure niet goed heeft gevolgd. U kunt ook een verzoek tot ontheffing van het neerleggen van de boedelbeschrijving doen. Dit is wat omslachtiger en brengt wat kosten met zich mee maar u voorkomt daarmee wel dat willekeurige, nieuwsgierige derden inzage kunnen krijgen.
Een nalatenschap verwerpen, doet u bij de rechtbank in het arrondissement waar de overledene als laatste gewoond heeft. Heeft u verworpen dan komen in de regel uw kinderen als plaatsvervullers in aanmerking om te erven; verwerpen zij ook vervolgens hun kinderen enzovoorts. Zijn de laatsten in lijn minderjarige kinderen dan moet de rechter beslissen of het in het belang is van het minderjarige kind om te verwerpen.
Mr. Nicole Goud is fiscalist en jurist. Zij is ruim 15 jaar als belastingadviseur werkzaam geweest, heeft een aantal jaren gewerkt binnen de advocatuur en als auteur bij een opleidingsbedrijf voor financiële dienstverlening op het gebied van o.a. erfrecht, familierecht, en het fiscale recht (erf- en schenkbelasting, inkomstenbelasting, bedrijfsopvolging). Ook heeft zij ervaring in de notariële boedelpraktijk. Sinds een aantal jaar is zij eigenaar van Akto, uw erfcoach en meer (www.akto.nu) en houdt zij zich vooral bezig met alle juridische, fiscale en financiële aspecten die zien op de voorbereiding en de afwikkeling van nalatenschappen. Sinds 21 maart 2019 is zij ook RegisterExecuteur.
