FAQ: Geven bij leven, zo doe je het slim

Kan ik erfbelasting besparen door te schenken?

Ja. Alles wat je nu schenkt, zit straks niet meer in de ­nalatenschap. Dat maakt het fiscaal gunstig om bij leven vermogen over te dragen. Als je binnen de vastgestelde vrijstellingen schenkt, is schenkbelasting zelfs te vermijden. Maar let op: alles té snel wegschenken is niet verstandig; houd een gezonde buffer achter de hand.  

Hoeveel mag ik belastingvrij schenken? 

Wat tarieven betreft lijken de erf- en de schenkbelasting op elkaar, maar er zijn wat verschillen. Om te beginnen zijn de vrijstellingen iets anders en dat biedt kansen.

Plus Magazine

Kunnen beide ouders het vrijgestelde bedrag schenken aan een kind? 

Nee. Voor de schenkbelasting worden ouders als één persoon gezien, ook als ze gescheiden zijn. Samen mag je dus maximaal het vrijgestelde bedrag schenken. Geef je meer, dan is het meerdere belast.

Is de toestemming van mijn partner nodig bij een schenking? 

Als je getrouwd bent of geregistreerd partner, heb je in veel gevallen op grond van artikel 1:88 uit het Burgerlijk Wetboek toestemming nodig van je partner voor schenkingen. Er is een uitzondering voor gebruikelijke, niet-bovenmatige schenkingen. Doe je een schenking zonder toestemming van de partner, dan zou een rechter die terug kunnen draaien.

Onze kinderen willen aan ons schenken, hoeveel schenkbelasting betalen wij dan? 

We hebben hier uitgebreid bij stilgestaan in het aprilnummer van Plus Magazine. Want ouders worden voor de schenkbelasting als ‘overige ontvanger’ gezien. Zij mogen slechts €2690 per jaar belastingvrij ontvangen van hun kinderen. Krijgen ouders meer? Dan betalen ze daarover 30 tot 40 procent belasting.

Getty Images

Wie betaalt de schenkbelasting en wanneer moet je aangifte doen? 

In principe betaalt de ontvanger de schenkbelasting. Aangifte moet worden gedaan vóór 1 maart van het jaar na de schenking. In de praktijk kunnen gevers er ook voor kiezen de belasting voor hun rekening te nemen. Maar let op: ook dat kan als extra schenking worden gezien – waar je dus extra belasting over moet betalen. Blijf je binnen de jaarlijkse vrijstelling? Dan hoeft de ontvanger geen aangifte te doen. Maak je gebruik van de ruimere, eenmalige vrijstelling, dan moet je wel aangifte doen.

Hoe zijn schenkingen aan goede doelen belast? 

Schenkingen aan erkende goede doelen (ANBI of SBBI) zijn volledig vrijgesteld van schenkbelasting. Let op: schenk je aan een niet-erkend doel, dan ben je wel belasting verschuldigd. Controleer daarom eerst de ANBI-­status bij de Belastingdienst: belastingdienst.nl/anbi

Ik wil spullen schenken. Moet je daarover ook ­belasting betalen en hoe bepaal je daarvan de waarde? 

Ja, ook spullen ziet de fiscus als een schenking. Aan de hand van de ‘economische marktwaarde’ wordt de waarde bepaald. Als het om sieraden of kunst gaat is een taxatie soms verstandig. Gaat het om een auto, dan kan de ANWB helpen. Als de waarde boven de vrijstelling uitkomt, ben je schenkbelasting verschuldigd. Tip: laat taxeren op verkoopwaarde, niet op verzekeringswaarde. Schenk je naast spullen ook geld in hetzelfde jaar, dan moet je die bij elkaar optellen.

Kan ik schenken aan mijn kind in de bijstand? 

Dat is lastig. Een bijstandsontvanger mag maar een beperkt vermogen hebben (ongeveer €7770 voor een alleenstaande in 2025). Schenk je meer, dan moet het kind dat geld eerst opmaken vóórdat hij/zij weer recht heeft op bijstand. Sommige gemeenten hebben een wat ruimer beleid, maar vaak zijn de regels voor de bijstand streng. Informeer dus altijd bij de gemeente naar de (on)mogelijkheden, want de gevolgen kunnen groot zijn.

Kan je een lijfrente schenken? 

Lijfrente schenken kan soms. Dat kan alleen als de polis vóór 1992 is afgesloten en aan specifieke voorwaarden voldoet. Het gaat dan om een zogeheten ‘oud regime-polis’. Let altijd goed op de fiscale consequenties. Je kunt er namelijk voor kiezen om dit bedrag zó uit te laten keren dat de ontvanger daarover inkomstenbelasting moet betalen (box 1). Maar er zijn ook varianten waarbij het hele kapitaal ineens wordt geschonken, waarmee de ontvanger dan zelf ­periodieke uitkeringen koopt. Dan ziet het fiscale plaatje er weer anders uit. Laat je in dit geval goed informeren door de partij waarbij je lijfrente loopt. Op moneywise.nl vind je ook meer informatie.

Getty Images

Kan iemand kort voor zijn/haar overlijden nog wat geld wegschenken? 

Dat kan, maar let op de 180-dagenregeling. Als iemand binnen 180 dagen na een schenking overlijdt, telt de schenking alsnog mee voor de erfbelasting. De eerder betaalde schenkbelasting wordt dan wel verrekend. Een uitzondering geldt voor de eenmalige grote vrijstelling bij jongeren (18–40 jaar).

Kan ik een schenking ook terugvragen? 

Ja, dat kan als je een schenking herroepelijk doet. Je legt dan vast onder welke omstandigheden je het geschonken bedrag kunt terugvragen. Let op: de ontvanger moet het geld dan nog wel beschikbaar hebben. Hou zo’n schenking simpel: schenk niet meer dan de vrijstelling, zodat je geen schenkbelasting hoeft terug te vragen. Laat zo’n schenking ook op een aparte rekening zetten, zodat er overzicht blijft en het bedrag niet met andere uitgaven vermengd wordt.

Kan ik andere voorwaarden stellen aan een schenking? 

Zeker. Dat heet formeel ‘schenken onder last’. Daarbij kun je denken aan een verplichting tot het verzorgen van bepaalde spullen zoals een verzameling, of van een huisdier. Je kunt ook schenken ‘onder bewind’ als je twijfelt of iemand met geld kan omgaan. In dat geval wijs je ook iemand aan die het geld beheert. Hiervoor moet een notaris een akte opstellen.

Kan je schoonkinderen uitsluiten bij een schenking? 

Ja. Sinds 2018 voorziet het huwelijksrecht daar wat meer in, maar het kan verstandig zijn daar iets over af te spreken en vast te leggen. Dat kan door zelf een akte op te stellen, maar een notariële akte heeft wat meer gewicht. Bij spullen is het vaak wel duidelijk waar ze vandaan komen en wat voor wie bestemd is, maar geldbedragen kunnen ‘op de grote hoop belanden’. Een aparte rekening op naam is dan een uitkomst.

Kan je ook schenken op papier? 

Ja. Bij een papieren schenking schenk je een bedrag, maar houd je het geld feitelijk zelf. Je erkent een schuld aan de begunstigde die pas opeisbaar wordt bij overlijden. Dat klinkt eenvoudig, maar het vraagt wel wat organisatie en het brengt kosten met zich mee. Ten eerste moet je naar de notaris om deze schenking op papier vast te laten leggen. Er moet ook aantoonbaar een jaarlijkse rente van 6 procent over de schuld worden betaald. Dat moet ‘levenslang’; doe je dat niet, dan wordt dit niet meer gezien als een schenking en komt het bedrag alsnog gewoon bij de erfenis. Maar doe je zo’n schenking op papier volgens de regels, dan kan je op die manier soms erfbelasting besparen.

Getty Images

Kan ik door een schenking de eigen bijdrage voor het verpleeghuis nog omlaag krijgen? 

Misschien, maar niet direct. Voor het bepalen van de eigen bijdrage kijkt het CAK naar de belastingaangifte van twee jaar geleden. Schenkingen die je nu doet, werken dus ruim twee jaar later pas door in de berekening voor de eigen bijdrage. Bovendien telt niet het hele vermogen mee voor de eigen bijdrage. Dit jaar (2025) is er bijvoorbeeld een vrijstelling van €33.748 per persoon. Als het vermogen al lager is dan dat bedrag, maakt een (eerdere) schenking geen verschil.

Kan iemand met dementie nog schenken? 

Nee, formeel niet. Maar dementie heeft vaak een langer verloop, met een periode waarin iemand sommige zaken nog wel overziet en andere niet meer. Dat is een wat grijs gebied, maar als de diagnose gesteld is, kan zo’n schenking in principe worden teruggedraaid. Bij dementie is het verstandig om geldzaken te regelen, contact op te nemen met de bank over de (on)mogelijkheden en eventueel een levenstestament of volmacht op te laten stellen. Daarin zou je ook iemand aan kunnen wijzen die namens de betrokkene schenkingen kan doen – eventueel in overleg met anderen of tot een bepaald maximum.

Wie betaalt de belasting bij schenkingen naar het buitenland? 

Ook hier geldt het uitgangspunt dat de ontvanger belasting betaalt en daarbij gelden in principe de Nederlandse belastingtarieven en vrijstellingen. Het hangt af van het land waar de ontvanger woont of diegene daar nog extra schenkbelasting moet betalen. 

*per jaar