'Seks? Wat nooit mag ontbreken in een goede liefdesrelatie is de intimiteit'

Yvonne Kroonenburg
Yvonne Kroonenburg

Ik kreeg een berichtje van een vriendin met wie ik die week een afspraak had: Ik kom niet. Heb het druk, verhuizing. Het bleek niet om een grote verplaatsing te gaan waar vrachtauto’s aan te pas komen. Ze had besloten voortaan in de logeerkamer te gaan slapen, niet langer in het echtelijk tweepersoonsbed. “Ik snurk”, legde ze later uit.

Yvonne Kroonenberg (72) is schrijver en psycholoog. Ze schrijft maandelijks in Plus over relaties in brede zin.

Snurken is vaak de officiële reden voor een dergelijke scheiding van bed en meestal is het de man die de nachtrust verstoort. “Nee hoor,” haastte mijn vriendin zich om die ­beschuldiging recht te zetten, “Henk is muisstil. Ik ben het die daar ligt te zagen.” 

Ze zweeg even. “Maar ik vind het ook welletjes, de seks en zo.”Het overkomt meer echtparen. Tegen de tijd dat de grote liefdesstorm is bedaard en de gewoonte begint te vervelen, verdwijnen de erotiek en de aandrang om iets seksueels te ondernemen. Het is lang niet altijd de vrouw die er genoeg van heeft. Ik ken ook mannen die het allemaal te veel gedoe zijn gaan vinden. Ik heb in het verleden weleens geschreven dat liefde zonder seks zoiets is als mosterd zonder maaltijd, maar ik ben van die mening teruggekomen. Ik ken heel wat goede huwelijken die volstrekt beddedood zijn. Maar dan gaat het alleen om seksuele handelingen. 

Wat nooit mag ontbreken in een goede liefdesrelatie is de tederheid, de aanraking, de intimiteit. Mensen die een half leven met elkaar hebben doorgebracht en nog steeds veel van elkaar houden, zitten soms alleen gezellig bij elkaar. Sommigen praten over alles waar ze over nadenken, anderen zijn stil. Het zijn kleine ­rituelen, de namiddagborrel, samen eten of wandelen. Zo gaat het bij mij thuis ook. Wij hebben de seks ­volstrekt niet afgeschaft, maar andere dingen die we samen doen zijn net zo belangrijk geworden. 

De vrien­din die niet meer met haar man naar bed wil, bezwoer me er niet met anderen over te praten. “Mijn zussen zeggen altijd dat wij zo’n voorbeeldig huwelijk hebben. Ze zijn weleens jaloers op me omdat Henk en ik nooit ruzie hebben en hij mijn hand soms pakt als we samen op visite zijn.”“Wist je dat het een verschil tussen Westers en Oosters denken is?” zei een vriend van mij. Hij is gay en heeft een hartstikke goede liefdesrelatie met zijn vriend. Ze hebben alleen geen seks, al jaren niet. “Hij wil niet meer,” legde hij uit, “dat was al in het begin zo. Ik kan heel vurig zijn, dat vindt hij te heftig.” Ze zijn inmiddels dertig jaar samen en tamelijk monogaam. In de gay-wereld zijn meer mogelijkheden voor terloopse seks dan onder hetero’s gebruikelijk is. 

Mijn vriend is yogadocent, vandaar dat hij verstand heeft van Oosters denken. “In India vinden mensen het niet gepast als oudere echtparen zich nog aan ­elkaar vergrijpen,” legde hij uit, “dat doen ze natuurlijk wel, maar dat verbergen ze voor de buitenwereld.” Maar ja, in India wordt net zo hard geroddeld als in het Westen: weet je dat zij het nog doen? Niet doorvertellen hoor! Ik heb mijn vriendin beloofd dat ik aan niemand zal vertellen wat ik weet van haar verhuizing en daar houd ik me aan. Ik zwijg!

U leest een gratis artikel uit Plus Magazine.

Op Plusonline.nl bieden we iedereen de kans gratis kennis te maken met Plus Magazine. Hét maandblad bomvol informatie en inspiratie. Maar deze artikelen, dossiers en columns maken kost veel tijd en geld. Wilt u meer? Overweeg dan ook een abonnement op Plus Magazine.