Rabiës, wat is dat?

Een oude ziekte met dodelijke gevolgen

Getty Images

Schuimbekken, verlamming en extreme angst voor vloeistoffen... Een aantal symptomen van hondsdolheid. Maar hoe zit het nu precies met deze ziekte? En hoe groot is de kans dat u het overleeft?

Rabiës – ook wel bekend als hondsdolheid – is een infectieziekte aan de hersenen. Het wordt overdragen op de mens door speeksel van zoogdieren. Als u de ziekte heeft en u krijgt geen behandeling, dan is het bijna altijd dodelijk. In Nederland loopt u overigens erg weinig kans om besmet te raken.
 
Hoe raakt u besmet?
Als een besmet dier u bijt, krabt of likt, dan loopt u de kans op infectie. Het speeksel waar het virus zich in bevindt dringt het lichaam binnen via een wondje of via het slijmvlies. Uw ogen of mond bijvoorbeeld. Als het rabiësvirus in uw lichaam zit en in uw zenuwstelsel terechtkomt, dan duurt het vaak drie weken tot twee maanden voordat u ziek wordt.
 
In Nederland dragen alleen bepaalde soorten vleermuizen het virus bij zich. In het buitenland loopt u een stuk meer risico om besmet te raken en dragen veel meer dieren het virus. Denk hierbij aan honden, katten, vossen, apen en andere zoogdieren. Hondsdolheid komt over bijna de hele wereld voor, behalve in Nieuw-Zeeland, Antarctica, grote delen van Oceanië en Japan.
 
Wat zijn de symptomen?
Bij besmetting zonder behandeling wordt u ziek. De symptomen beginnen dan met griepachtige verschijnselen zoals koorts en spierpijn. Daarna kunnen er stuiptrekkingen en/of verlammingsverschijnselen en slik- en ademhalingsproblemen optreden. In een vergevorderd stadium heeft u een grote kans om in een coma te raken. Daarbij is de kans ook groot dat u komt te overlijden. Wereldwijd zijn er maar zes gevallen bekend van mensen die de ziekte overleefd hebben zonder behandeling.
 
Wat doet u bij besmetting?
Als u vermoedt dat u besmet bent, zoek dan meteen medische hulp. Zo kunt u voorkomen dat u ziek wordt. U krijgt dan een preventieve behandeling. Hierbij worden medicijnen gebruikt die voorkomen dat het virus in uw zenuwstelsel terecht komt. Deze medicijnen zijn niet in elk land te krijgen en bovendien erg duur. Heeft u al symptomen? Dan is een preventieve behandeling niet meer mogelijk. De kans is dan groot dat u overlijdt aan de ziekte.
 
Hoe wordt u behandeld?
Een arts zal eerst kijken of u bent geïnfecteerd. Bent u besmet en niet preventief gevaccineerd? Dan ondergaat u de behandeling. Deze bestaat uit een serie van vijf inentingen. U krijgt ze volgens een vast schema. Op dag nul, drie, zeven, veertien en 28. Soms krijgt u aanvullend een injectie met antistoffen. Twee tot 21 dagen na de behandeling kunt u last krijgen van bijwerkingen als huiduitslag, gewrichtspijn, koorts, misselijkheid en/of onwel worden.
 
Het kan ook zijn dat u wel preventief gevaccineerd bent tegen rabiës en besmet bent geraakt. U hoeft dan de behandeling met vijf inentingen niet te ondergaan, maar krijgt ondanks de preventieve inenting nog wel twee aanvullende inentingen.
 
Hoe voorkomt u besmetting?
Voorkomen is beter dan genezen. Ook al lijken die donzige katjes, blaffende hondjes en aapjes met kleine handjes nog zo schattig: raak dieren in het buitenland niet aan. Aai ze niet en voer ze niet. Raak ook geen dode dieren aan. U kunt nog steeds besmet worden. Kleine kinderen willen nog wel eens ondoordacht dieren aaien. Let er op dat ook zij er van afblijven.
 
In Nederland draagt een klein aantal vleermuizen het virus bij zich. Raak een vleermuis dan ook nooit met blote handen aan.
Auteur 
Bron 
  • RIVM