Zenuwpijn na gordelroos: als de pijn niet weggaat

Eén op de drie 60-plussers krijgt gordelroos, een huidaandoening die pijn geeft en jeuk en blaasjes veroorzaakt. Als je gordelroos hebt gehad, blijft de pijn soms bestaan nadat de huid is genezen. Deze aanhoudende pijn heet postherpetische neuralgie (PHN). De oorzaak ligt in beschadiging van zenuwen door het varicella-zostervirus. Dat virus blijft na waterpokken in je lichaam aanwezig en kan jaren later opnieuw actief worden. Bij sommige mensen herstellen de aangedane zenuwen niet volledig, waardoor pijnsignalen blijven doorgaan, ook zonder zichtbare huidklachten.

Lees ook: Wat is gordelroos? Alles wat je moet weten over dit virus

De pijn zit vrijwel altijd op dezelfde plek als waar je eerder de gordelroos had, meestal aan één kant van het lichaam en volgt de route van de aangetaste zenuw, zoals de borst, rug, buik, gezicht (inclusief oog/oor) of nek/schouder.

Hoe voelt zenuwpijn na gordelroos?

Zenuwpijn na gordelroos kan zich op verschillende manieren uiten. De pijn kan weken tot maanden aanhouden en bij een deel van de mensen zelfs langer dan een jaar. Veel mensen ervaren een combinatie van klachten. De meest voorkomende symptomen zijn:

• Een brandende of stekende pijn
• Scherpe pijnscheuten
• Een voortdurende zeurende pijn
• Overgevoeligheid van de huid, waarbij aanraking of kleding pijnlijk is
• Tintelingen, een doof gevoel of een veranderd huidgevoel

Wie loopt extra risico?

De kans dat je zenuwpijn ontwikkelt na gordelroos neemt toe met de leeftijd. Vooral als je ouder bent dan 60 jaar is het risico groter. Ook als je tijdens de acute fase van gordelroos veel pijn had, of als de gordelroos in je gezicht of rond het oog zat, is de kans op postherpetische neuralgie verhoogd.

Antivirale middelen bij gordelroos

Bij gordelroos kan je huisarts antivirale medicijnen voorschrijven, zoals aciclovir, valaciclovir of famciclovir. Deze middelen remmen de vermenigvuldiging van het virus. Ze zorgen er niet voor dat gordelroos meteen verdwijnt, maar kunnen het beloop wel gunstig beïnvloeden. Het is belangrijk dat je zo vroeg mogelijk start met deze medicatie, bij voorkeur binnen 72 uur nadat de huiduitslag is ontstaan. Dit verkleint de kans op ernstige klachten en vermindert het risico op langdurige zenuwpijn.

Behandeling van aanhoudende zenuwpijn

Als je na genezing van gordelroos pijn blijft houden, zijn gewone pijnstillers zoals paracetamol vaak niet voldoende. Bij postherpetische neuralgie schrijft de arts meestal medicijnen voor die specifiek op zenuwpijn werken. Dat kunnen middelen zijn zoals gabapentine of pregabaline, of bepaalde antidepressiva die de pijngeleiding in de zenuwen beïnvloeden. Soms worden ook plaatselijke behandelingen gebruikt, zoals lidocaïnepleisters, die de pijn in een afgebakend gebied kunnen verminderen.

Wanneer ga je naar de dokter?

Je doet er goed aan contact op te nemen met je huisarts als de pijn na gordelroos langer dan enkele weken aanhoudt of als de pijn je dagelijks functioneren belemmert. Ook als je tijdens de acute fase van gordelroos hevige pijn hebt, of als de uitslag zich in het gezicht of rond het oog bevindt, is het belangrijk om snel medische hulp te zoeken. Vroege behandeling kan de kans op langdurige zenuwpijn verkleinen. Preventie speelt eveneens een rol. Vaccinatie tegen gordelroos verlaagt niet alleen de kans op de ziekte zelf, maar ook op complicaties zoals zenuwpijn. In Nederland adviseert de Gezondheidsraad vaccinatie vooral voor ouderen en mensen met een verhoogd risico, omdat bij hen de gevolgen vaak ernstiger zijn.