Onze moeder is begin dit jaar overleden en onlangs hebben we de aangifte erfbelasting ingestuurd. Volgens de toelichting moest daarbij de woning op de WOZ-waarde gewaardeerd worden. Dat hebben we ook zo gedaan. Maar nu krijgen we natuurlijk een vordering op onze vader. En daarvan vroegen we ons af voor welke waarde de woning daarbij moet worden meegenomen. Ook voor de WOZ-waarde? De werkelijke waarde van de woning is een stuk hoger.
Het is juist dat in de aangifte erfbelasting de woning van vader en moeder voor de WOZ-waarde wordt opgenomen. Dit is zo bepaald in de Successiewet. Omdat uw ouders in gemeenschap van goederen waren getrouwd, telt de helft van deze WOZ-waarde mee voor de waarde van de nalatenschap van moeder.
Ik begrijp van u dat moeder geen testament had waardoor uw vader en u en uw broers en zussen samen de erfgenamen van deze nalatenschap zijn. Uw vader krijgt/houdt de beschikking over alles en u, als kinderen, krijgen hun erfdeel in de vorm van een niet-opeisbare vordering op vader. Uw vader heeft daarmee een schuld aan de kinderen (de zogenoemde overbedelingsschuld). Het waarderingsvoorschrift voor woningen uit de Successiewet (WOZ-waarde) geldt niet voor de waardebepaling van deze overbedelingsschuld. Deze schuld wordt bij opeisbaar worden – meestal bij het overlijden van de langstlevende ouder – zichtbaar en gewaardeerd aan de hand van de waarde economisch verkeer. Dit was al duidelijk geworden uit de rechtspraak (Hoge Raad in 1995) en dit is onlangs weer bevestigd door de Kennisgroep schenk- en erfbelasting van de Belastingdienst.
Over het verschil tussen deze werkelijke waarde en de WOZ-waarde wordt daardoor zowel bij het overlijden van moeder als bij het overlijden van vader geen erfbelasting betaald. Als er over uw vordering op vader ook nog eens een rente wordt vergoed door vader, kan dit een aardig belastingvoordeel opleveren.
N.B. Overigens is het niet altijd verstandig en/of voordelig om rente over deze vorderingen te berekenen. Hierbij spelen meer factoren een rol, zoals onder meer de leeftijd van de langstlevende ouder en of er op moment van overlijden van de eerste ouder voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om de erfbelasting te betalen. Geen rente zorgt er namelijk over het algemeen voor dat bij het eerste overlijden op dat moment minder erfbelasting verschuldigd is dan bij wel rente. Laat u daarom goed adviseren.
mr. Nicole Goud is fiscalist en jurist. Zij is ruim 15 jaar als belastingadviseur werkzaam geweest, heeft een aantal jaren gewerkt binnen de advocatuur en als auteur bij een opleidingsbedrijf voor financiële dienstverlening op het gebied van o.a. erfrecht, familierecht, en het fiscale recht (erf- en schenkbelasting, inkomstenbelasting, bedrijfsopvolging). Ook heeft zij ervaring in de notariële boedelpraktijk. Sinds een aantal jaar is zij eigenaar van Akto, uw erfcoach en meer (www.akto.nu) en houdt zij zich vooral bezig met alle juridische, fiscale en financiële aspecten die zien op de voorbereiding en de afwikkeling van nalatenschappen. Sinds 21 maart 2019 is zij ook RegisterExecuteur.
