Hormonen tegen overgangsklachten

Alle voor- en nadelen

Getty Images

Opvliegers, nachtelijke zweetaanvallen en slecht slapen. Menig vrouw in de menopauze heeft er last van. Soms lijkt hormoonsubstitutietherapie de beste oplossing. Maar hoe werkt dat en is het voor iedereen geschikt?

Niet iedereen heeft een probleemloze overgang. Doordat het lichaam minder vrouwelijke hormonen aanmaakt, veranderen uw perioden. U kunt eerst heviger en vaker ongesteld worden. Later duurt het steeds langer voor u weer ongesteld wordt en uiteindelijk blijft de menstruatie uit.
[ITEMADVERTORIAL]

Tijdens deze periode kunt u flink last krijgen van klachten. Bijvoorbeeld opvliegers; korte, hevige warmteaanvallen waarbij u flink rood kunt aanlopen in uw gezicht, hals en borst. 's Nachts kunt u gaan zweten en het slijmvlies in de vagina wordt dunner en droger wat problemen kan opleveren bij het vrijen. Bij sommige vrouwen zijn deze klachten zo heftig dat ze overdag niet goed functioneren en 's nachts niet goed kunnen slapen. In dat geval kunnen hormonen  een uitkomst bieden.

Hormoontherapie

Deze therapie heeft veel overeenkomsten met de anticonceptiepil. De hormoonpillen bevatten de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron. Het oestrogeen vermindert de klachten, het progesteron zorgt dat het baarmoederslijmvlies niet aangroeit. De pillen zijn verpakt in strips voor 28 dagen. Zonder stopweek gaat u door met de volgende strip. Soms komen ze ook in de vorm van pleisters.

De kuur werkt het beste naar het einde van de overgang toe, tussen de zogenaamde menopauze en post-menopauze. De hormoonhuishouding is dan alweer enigszins stabiel en dat zorgt voor constante positieve resultaten. Uw opvliegers en zweetaanvallen verminderen en het humeur kan verbeteren.

Risico's

  • Helaas wordt er steeds meer bekend over de risico's en bijwerkingen van hormoontabletten met oestrogeen en progesteron tegen overgangsklachten.
  • U kunt last krijgen van bijwerkingen, zoals doorbraakbloedingen, vochtophoping, gevoelige borsten, hoofdpijn en misselijkheid.
  • De kans op borstkanker neemt toe. Hoe langer u de medicijnen gebruikt, hoe groter het risico. Per jaar krijgt ongeveer 2 tot 3 op de 1000 vrouwen van rond de vijftig jaar borstkanker. Door hormoontherapie stijgt de kans geleidelijk (in vijf jaar) naar ongeveer 5 op de 1000 per jaar. Wanneer u stopt, verkleint het risico zich langzaam weer. Wanneer u vijf jaar gestopt bent, is uw risico even groot als wanneer u geen medicijnen had gebruikt.
  • U loopt meer risico op een hartinfarct of beroerte. Jaarlijks krijgt ongeveer 1 tot 2 op de 1000 vrouwen een hartinfarct of beroerte. Door het gebruik van overgangsmedicijnen stijgt de kans in het eerste jaar tot ongeveer 3 tot 4 op de 1000 vrouwen. In de jaren daarna is het risico slechts licht verhoogd (2 tot 3 op de 1000 vrouwen per jaar). Als u rookt, een hoge bloedruk heeft of een verhoogd cholesterolgehalte in uw bloed, dan kan het risico veel hoger zijn.
  • Het risico op trombose neemt toe. Trombose ontstaat door een bloedstolsel in een bloedvat en kan leiden tot een trombosebeen of longembolie. Gelukkig blijft het risico klein. Door het gebruik van hormoontabletten stijgt dit van 1 op de 10.000 vrouwen naar ongeveer 3 op de 10.000 vrouwen per jaar.

Er is slechts één echt voordeel. Na minstens 5 jaar hormoontherapie heeft u minder kans op darmkanker, botbreuken en osteoporose. Maar dat is een schrale troost tegenover de verhoogde kans op borstkanker en hart- en vaatziekten.

Alleen oestrogeen

Er zijn ook middelen waar alleen oestrogeen in zit. Dit is alleen geschikt voor vrouwen die geen baarmoeder meer hebben, omdat oestrogeen zonder progesteron de kans op baarmoederslijmvlieskanker verhoogt. Bij deze middelen is de kans op borstkanker iets minder vergroot, maar het risico op hart- en vaatziekten en trombose blijft even hoog als bij middelen met beide hormonen.

Kortdurend

Kortom: het is beter om hormoontherapie alléén te gebruiken wanneer u voortdurend last heeft van opvliegers en zweetaanvallen. Neem ze dan een korte periode. Maak een afspraak met de arts om na een maand te kijken of het goed bij u aansluit. Als het bevalt kunt u nog een paar maanden doorgaan, maar doorgaans is het beter om na een half jaar te stoppen. Helaas kunnen hierdoor wel de klachten terugkomen.

Andere middelen

Andere klachten zoals vermoeidheid, neerslachtigheid, spierpijn en pijnlijke gewrichten hebben vaak een andere oorzaak, ook al komen ze tijdens de overgang voor. Daar is vaak een andere oplossing voor dan hormoontherapie. Bijvoorbeeld medicijnen zonder hormonen of natuurlijke middelen. Wanneer u bijvoorbeeld alleen hinder ondervindt van vaginale klachten, dan kunt u andere middelen gebruiken. Bijvoorbeeld zetpillen of crèmes met oestrogeen die u in de vagina kunt aanbrengen.

Bron 
  • Nederlands Huisartsen Genootschap