Ruzie om de erfenis: dochter neemt geen genoegen met kindsdeel

Twintig jaar geleden werd de vader van Amy (toen 31) verliefd op Victoria die nu 57 is. Die verliefdheid leidde destijds tot een langdurige vechtscheiding met Amy’s moeder. Amy en haar broers (37 en 38) hebben het heel moeilijk gehad toen hun ouders uit elkaar gingen. Bovendien was hun vader tijdens het huwelijk altijd  aan het werk en hadden ze ook al geen warm contact met elkaar. Hun moeder is nooit over de scheiding heen gekomen en bleef verbitterd en teleurgesteld. Het lukte haar ook niet de kinderen op te vangen en te troosten, omdat haar eigen verdriet te groot was. Ondertussen veranderde vader in een andere man. Hij werd vrolijk, geïnteresseerd en joviaal. Zo hadden zijn kinderennhem nog nooit meegemaakt. Hij trok al snel bij Victoria in en na een paar jaar trouwden ze. In 2024 overleed hij na een kort ziekbed. Hij was 67. 

Ieder kind 400.000

De nalatenschap van de vader bestaat uit geld, aandelenen een paar huizen. Bij elkaar is het 1,6 miljoen euro waard. Vader heeft een testament waarin staat dat Victoria en zijn drie kinderen alle vier erven, maar dat Victoria het vruchtgebruik krijgt. Formeel krijgen de kinderen dus een vordering op Victoria en krijgen zij hun erfdeel pas nadat Victoria is overleden. Victoria zegt dat ze al dat geld niet nodig heeft. Ze verkoopt de huizen – behalve het huis waar vader en zij woonden – en keert aan Amy en haar broers hun erfdeel uit. Zij krijgen alle drie €400.000. De broers zijn blij met de beslissing van Victoria. Ze hebben jonge gezinnen en kunnen het geld goed gebruiken. Zij hadden trouwens altijd al een goede relatie met Victoria.

Amy geeft Victoria overal de schuld van 

Maar Amy is boos op Victoria. Ze vindt dat het Victoria’s schuld is dat haar ouders zijn gescheiden. Ze was 11 toen haar ouders uit elkaar gingen. Haar broers gingen vrij snel na de scheiding op kamers wonen. Amy bleef achter bij haar boze moeder. Elke dag moest ze verhalen aanhoren over Victoria, die haar moeder steevast ‘die valse verleidster’ noemde. Amy is eenzaam, heeft geen relatie, geen kinderen, geen goede vrienden en vindt dat dat allemaal komt doordat ze zo’n moeilijke jeugd heeft gehad. En dat is de schuld van Victoria, vindt ze. Ze zegt vaak tegen Victoria: “Jij hebt mijn vader van  me afgepakt, als jij er niet was geweest, waren mijn ouders nooit gescheiden.” 

Een hoogoplopend conflict

Amy wordt wantrouwig als ze haar erfdeel van €400.000 krijgt. Ze stelt: als Victoria zo makkelijk met dat geld over de brug komt, is er vast veel meer. Het wordt een hoogoplopend conflict. De notaris moet eraan te pas komen om Amy ervan te overtuigen dat dit niet zo is. Daarna wil Amy opeens toegang tot de computer en smartphone van haar vader. Ze zegt dat ze dat wil om haar vader beter te leren kennen. Ze zegt tegen Victoria: “Als jij er niet was geweest, was dat niet nodig geweest, want dan zou ik hem wel goed kennen.” 

Victoria voelt hier weinig voor. Ze wil de privacy van haar overleden man beschermen. De broers hebben schoon genoeg van alle ruzies. Zij roepen de hulp in van een mediator.

Getty Images

Mr. Annette van Riemsdijk is advocaat en mediator. Ze is gespecialiseerd in nalatenschapsmediation en oprichter en voorzitter van de Stichting Nalatenschapsmediation Nederland.

Mr. Annette van Riemsdijk: ''De broers benaderden mij, maar ze zeiden er meteen bij dat ze zelf niet wilden meedoen aan een mediationtraject. Ze schakelden mij in omdat ze geen andere oplossing meer zagen. En het op een rechtszaak aan laten komen, wilden ze per se niet, want dat is een langdurige kostbare procedure die veel stress geeft. De broers hadden zelf al vaak tegen Amy gezegd dat ze onredelijk is, maar daar trok Amy zich niets van aan. Ze was op oorlogspad. De broers hadden medelijden met Victoria. Ze waarschuwden mij: Amy gaat tot het gaatje.

Victoria bleef beleefd

Amy en Victoria kwamen op mijn verzoek naar mijn kantoor. Dat ging direct mis. Amy was zo ontzettend boos. Ze schold Victoria zelfs uit. Ze zei: ‘Jij hebt mijn vader verleid, vals kreng.’ Het werd mij duidelijk waarom de broers zelf niet wilden meedoen met de mediation. Het gedrag van Victoria was bewonderenswaardig. Zij bleef rustig en beleefd. Ze zei: ‘Amy, Ik wil graag meedenken over een oplossing, maar als je zo tegen me doet, wil ik niet met je praten.’ Na die vervelende bijeenkomst is besloten dat ik Amy en Victoria voortaan los van elkaar zou spreken. Amy wilde inzage in de computer en de smartphone van haar vader. Ze gaf aan dat ze daar twee redenen voor had.

Ze wilde checken of Victoria financieel bevoordeeld was. En ze zei dat ze verdrietig was omdat ze vader nooit goed had leren kennen. Door e-mails en appjes te lezen hoopte ze een beter beeld van hem te krijgen. Ze zei ook dat ze er als erfgenaam recht op had de digitale nalatenschap te bekijken. Dat laatste is overigens een lastig punt. Het komt steeds vaker
voor dat erfgenamen dit willen en er is geen eensluidende rechtspraak over. Victoria voelde zich heel ongemakkelijk bij dit verzoek. Het gaat niet alleen om de privacy van vader, maar ook om die van haarzelf. Victoria zal ook appjes te zien krijgen tussen vader en Victoria, of mailtjes die met Victoria te maken hebben.

Amy mocht sommige berichten lezen

Victoria en Amy vonden een compromis. Amy zou niet rechtstreeks toegang krijgen tot de smartphone en de computer, maar een bureau dat gespecialiseerd is in digitale kwesties zou de informatie verzamelen. Bovendien zou het niet om alle e-mails en appjes gaan, maar alleen over bepaalde onderwerpen. Daarvoor stelden ze sleutelwoorden op, die het bureau zou gebruiken. Zoals vakantie, gift, cadeau en zakelijke transactie. Dit traject is inmiddels achter de rug. Amy kwam geen dingen tegen die aanleiding gaven tot een nieuw conflict. De verhoudingen zijn zelfs wat genormaliseerd. Victoria heeft op haar verjaardag Amy en haar broers met hun partners uitgenodigd en dat verliep goed. Wat ook geholpen heeft, is dat Amy inmiddels begrijpt dat de scheiding niet alleen door Victoria kwam. Het was simpelweg een liefdeloos huwelijk.

De strijdbijl is begraven. Voor nu

Ik vond dit een lastige zaak. Als mediator zijn beide partijen me even lief. Ik blijf neutraal. Ik zeg bijvoorbeeld niet tegen een van de twee: ‘Jij bent onredelijk, je moet nu ophouden.’ Een mediator oordeelt niet. In plaats daarvan liet ik hen erachter komen wat de reden was van Amy’s gedrag. Duidelijk werd dat zij in haar jeugd heel erg beschadigd is. Victoria ging hier wijs en empathisch mee om. Zij zei: het is een kind van mijn man, mijn grote liefde, en die wens ik het allerbeste toe. Ik wil geen ruzie met haar. Het is nu rustig en hopelijk blijft dat zo. Helemaal zeker ben ik er niet van. Mocht de strijdbijl weer worden opgepakt, dan komen ze bij mij terug om te onderzoeken wat er speelt en hoe dit opgelost kan worden. Dat is een afspraak die we met elkaar hebben gemaakt.”