Video: is melk gezond?

Experts aan het woord

Getty Images

Namen we vroeger aan dat melk moest, de laatste jaren komen er ook steeds meer geluiden dat zuivelproducten helemaal niet zo goed voor ons zijn als we denken. Hoe zit dat nou met onze witte motor?

Ineke Volker van het Voedingscentrum en Jan Steijns van FrieslandCampina reageren op de uitspraken van Amerikaanse onderzoekers Campbell en Willet dat ons glaasje melk niet zo gezond is als we denken.

Campbell en Willet: "Melk is niet gezond"
In een televisie-uitzending van Tros Radar in 2005 vertelden de Amerikaanse onderzoekers Colin Campbell en Walter Willet dat melk ongezond is. Sterker nog, dat we helemaal geen melk nodig hebben om voedingsstoffen als calcium en eitwitten binnen te krijgen.

Campbell concludeerde bovendien dat mensen die een dierlijk en eiwitrijk dieet volgen, tot zeventien keer meer kans hebben op bepaalde vormen van kanker. Willet was van mening dat kleine hoeveelheden zuivelproducten voldoende calcium leverden en dat het grootste risico op botbreuk een gebrek aan lichaamsbeweging is. "Voor een gezonde hoeveelheid calcium neem je je koe mee uit wandelen", verduidelijkte hij. 

Professor Toon van Hooijdonk van de Universiteit Wageningen geeft tegengeluid in de uitspraken dat melk ongezond is. Hij stelt in zijn onderzoeksrapport dat de afname van melkconsumptie in Nederland juist schadelijk kan zijn. 

Bovendien meent hij dat er te veel nadruk wordt gelegd op de negatieve kanten van melk, zoals suiker, zout en verzadigde vetten en vindt dat de goede eigenschappen als eiwitten, vitaminen en mineralen de eventueel negatieve eigenschappen ruimschoots compenseren. Zeker als het gaat om halfvolle of magere producten.[PAGEBREAK]

Ineke Volkers is voedingsdeskundige bij het Voedingscentrum: "Melk staat nog steeds in ons rijtje essentiële voedingsmiddelen"
"Als het gaat om onafhankelijkheid moeten mensen ons niet verwarren met het Zuivelbureau. Het Voedingscentrum is wel degelijk een onafhankelijke instelling en baseert zich met haar voedingsadviezen op wetenschappelijk onderzoek."

"Wij vinden dat de Amerikaanse professoren met hun onderzoeken geen goed beeld geven van de werkelijkheid. Ze zijn te stellig met hun oordeel dat melk niet gezond is. De meeste wetenschappelijke onderzoeken wijzen namelijk uit dat melk essentiële stoffen bevat, vooral calcium en vitamine D."

"Die stoffen zijn lastig uit andere voedingsmiddelen te halen. Daarom is het merendeel van de nationale en internationale wetenschappers ook voor het gebruik van melk- en zuivelproducten. Om die reden staat melk nog steeds als essentieel voedingsmiddel in onze Schijf van Vijf. Wel raden we aan om de halfvolle of magere variant te gebruiken, omdat deze minder verkeerde (verzadigde) vetten bevat."

"Om die reden staat volvette kaas dan ook niet meer in onze schijf. Voor de hoeveelheid calcium maakt het niet uit of je magere, halfvolle of volle melk gebruikt. Er zijn mensen die melk niet zo goed verdragen, omdat ze lactose-intolerantie hebben. Hierdoor kunnen ze melksuikers minder goed verteren. Dat betekent dat ze geen melk, maar wel kaas kunnen gebruiken."

"Bij het Voedingscentrum werken deskundigen die narekenen welke stoffen in welke voedingsmiddelen zitten en hoeveel we daarvan nodig hebben. Voor calcium en vitamine B2 blijkt zuivel één van de belangrijkste bronnen. Natuurlijk zitten bepaalde voedingsstoffen ook in groenten, noten, peulvruchten of soja, maar niet in de hoeveelheid en op de manier zoals het in melk zit."

"Het is een feit dat melk en melkproducten in onze westerse voeding de voornaamste bron is van calcium. Met twee à drie glazen melk per dag krijg je ongeveer tweederde van de aanbevolen hoeveelheid binnen. Vandaar dat het Voedingscentrum zegt: zuivel, dus melk, moet wel degelijk."
www.voedingscentrum.nl [PAGEBREAK]

Jan Steijns, manager Gezondheid & Voeding bij FrieslandCampina Innovation: "In onze onderzoeken kijken we niet alleen op een farmaceutische manier naar de effecten van voedingsmiddelen"

"Zuivel kent grote diversiteit. Het is lekker en afwisselend en er zitten heel veel goede voedingsstoffen in. Dat staat in diverse onafhankelijke wetenschappelijke onderzoeken die wereldwijd beschikbaar zijn. Op de conclusies van Campbell en Willet is wel het een en ander aan te merken."

"Het gaat té ver om het helemaal uit te leggen, maar die manier van onderzoek is in wetenschappelijke kringen niet aanvaard als hét onderzoek waarmee de relaties tussen oorzaak en gevolg vastgesteld kunnen worden."

"Onderzoek naar voedingsmiddelen is overigens best lastig. Vaak wordt er op een farmaceutische manier gekeken: er wordt slechts één voedingsstof onder de loep genomen, terwijl het best zo kan zijn dat juist een bepaalde combinatie van voedingsstoffen effect bewerkstelligt. Wij trekken onze onderzoeken breder en kijken bijvoorbeeld ook of het voedingsmiddel meerdere positieve effecten kan hebben."

"Zo bleek uit studie dat men minder diarree heeft als er bepaalde bacteriesoorten in de darmen voorkomen. Gevolg van die studie is de ontwikkeling van drankjes waaraan die bacteriën zijn toegevoegd. Het lijkt gemakkelijk om daar een gezondheidsclaim bij neer te leggen, maar dat is het niet. Er komt meer bij kijken dan alleen maar die constatering van het effect van de bacteriën. Bij de een werkt het beter of anders dan bij een ander, dat is afhankelijk van zoveel factoren. Wel kun je in algemeenheid zeggen dat er positieve effecten zijn."

"Uit studies blijkt bijvoorbeeld ook dat mensen die veel zuivel gebruiken een lagere bloeddruk hebben en dat zuivel kan bijdragen aan gewichtsbeheersing. Voor harde gezondheidsclaims hierover is het nog te vroeg. Er zijn zoveel factoren die een rol spelen bij afvalpogingen, dat geen enkel product kan beloven dat je alleen daar al van vermagert. Afvallen is meer dan alleen een drankje innemen. Je moet je leefpatroon en dieet veranderen en meer bewegen. Je moet dan ook alles bij elkaar optellen om een gunstig effect te hebben op langere termijn. Het product is dan een deel van de oplossing."

"Zuivel bevat goede en essentiële bouwstoffen met allemaal hun specifieke eigenschappen. Zo zijn de eiwitten in melk redelijk uniek qua voedingswaarde, smaak en toepasbaarheid. Ze worden daarom gebruikt in babyvoeding, sport- en dieetvoeding en voor de zieke mens die goed gevoed moet worden om snel te herstellen."

"Dus op de vraag of melk moet, zeg ik ja! Met de aantekening dat dit is vanwege de vele voedingsstoffen die melk van nature bevat. En voor wie geen melk lust, of er vanwege lactose-intolerantie niet tegen kan, is bijvoorbeeld yoghurt een prima alternatief."