'Denk je dat je zomaar iemand ontmoet, is het je achternicht'

We wisten het niet van elkaar, maar mijn oma Rosa van moeders kant en haar opa Christiaan van vaders kant waren zus en broer. Hun vader was in 1840 geboren in China. Waarschijnlijk vertrok hij op jonge leeftijd uit zijn land om naar Suriname te gaan. Rond 1863, toen de slavernij in Suriname werd afgeschaft, trok het land nieuwe arbeidskrachten aan, onder meer uit China. Vandaar het gevleugelde gezegde: je hoeft maar te duwen aan de stamboom van een willekeurige Surinamer, of er valt een Chinees uit.

In mijn familie zijn beide ouders van mijn vader een kind van een Chinese man. Bij mijn eigen ­vader was dat goed te zien. Zijn haar was steil en stug. Nog steeds laat het Chinese bloed zich gelden. Een van de kleinkinderen van mijn broer heeft stug zwart haar dat alle kanten opstaat en blauwe ogen in de vorm van een spleet, zoals je die vaak ziet bij Chinese mensen. Mijn nieuw ontdekte achternicht laat me een foto zien van familie die ik nooit heb gekend. De foto is gemaakt ter gelegenheid van een huwelijksjubileum.

Ik kijk naar haar opa Christiaan en haar oma Melie toen ze zestig jaar waren getrouwd. Ze zitten in het midden naast elkaar: zij met de handen op haar schoot, hij met de handen op zijn knieën. Hij draagt een pak en een vlinderdas, zij een jurk met een asymmetrische sluiting – ongetwijfeld het werk van een modiste. Opa en oma zijn omringd door bloemstukken, mooi gerangschikt in manden, al dan niet met een hengsel. Achter hen staan acht van hun elf kinderen. Volwassenen allemaal, ook uitgedost in feestelijke kleren. De mannen met een stropdas of, net als hun vader, met een voorgestrikte vlinderdas. De vrouwen dragen een ketting om hun blote hals bij een jurk die zeker nieuw is. Met mijn achternicht constateer ik dat we bar weinig weten van deze familieleden. Ze hebben geen verhalen achtergelaten over hun wel en wee. Nu is er niemand meer van die generatie aan wie wij iets kunnen vragen. En toch, terwijl we samen naar die oude foto kijken, lijkt het alsof ze even terug zijn.

In hun gezichten herken ik iets van mijzelf en van het kleinkind van mijn broer. Misschien is dat wat familie is: een verhaal dat zich blijft herschrijven, ook zonder dat iemand het vertelt. Je denkt dat je zomaar iemand ontmoet, en voor je het weet, blijk je al generaties lang aan elkaar vast te zitten.