Achteruitgang hersenen gaat op deze leeftijden sneller

Wetenschappers van Stony Brook University ontdekten tijdens hun onderzoek dat het verslechteren van de hersenfuncties niet geleidelijk gaat, maar met sprongen. Dit begint rond je 44e levensjaar, versnelt rond je 67e levensjaar en vlakt af rond je 90e levensjaar. Dit ontdekten de onderzoekers door hersenscans van meer dan 19.000 mensen te analyseren. 

Drie piekmomenten

Volgens de studie spelen verstoringen in de stofwisseling een belangrijke rol in het ontstaan van deze drie piekmomenten in hersenveroudering. Dit betekent dat maatregelen die de hersenstofwisseling ondersteunen waarschijnlijk het meest zinvol zijn vóórdat de eerste cognitieve problemen optreden. Onder cognitieve problemen vallen problemen met je geheugen, concentratie, taal, planning en oriëntatie. Het zijn klachten die te maken hebben met de manier waarop je hersenen informatie verwerken. 

Preventieve maatregelen

In een vervolgexperiment kregen de deelnemers ketonen, een soort brandstof voor de hersenen. Er bleek dat dit de samenwerking tussen hersennetwerken bij mensen van 40 tot 60 jaar duidelijk verbeterde. Bij jongere of oudere mensen was dit minder of niet het geval. Dit betekent  volgens de onderzoekers dat de periode van je 40e tot 60e een belangrijk moment is om in te grijpen. Op deze leeftijd is het goed om preventieve maatregelen nemen, die de stofwisseling ondersteunen en het verschil kunnen maken bij hersenveroudering.

Zo ondersteun je de stofwisseling: 

• Zorg dat je hersenen aan ketonen komen. Ketonen zijn stoffen die je lichaam maakt als het weinig koolhydraten binnenkrijgt. Hier kun je voor zorgen door je aan het ketogeen-dieet te houden of periodiek te vasten. 
• Beweeg regelmatig: vooral aerobics en krachttraining zijn goed.
• Vermijd overgewicht en eet gezond: eet veel groenten en gezonde vetten, weinig suiker en bewerkte koolhydraten.
• Slaap voldoende en vermijd stress.

Normale en niet-normale hersenveroudering

Niemand ontkomt aan hersenveroudering. Het is net als rimpels of spierafbraak een normaal biologisch proces. Het menselijk brein verandert nou eenmaal met de jaren. Bij normaal ouder worden gaat het langzaam: je kunt wat vergeetachtiger worden, je hebt iets meer tijd nodig om informatie te verwerken, en multitasken gaat wat lastiger. Dit hoort je dagelijks leven niet ernstig te verstoren. 

Niet-normale hersenveroudering is veel beperkender en kan wijzen op ziektes als dementie, waar in Nederland meer dan 300.000 mensen mee kampen. Voorbeelden van niet-normale hersenveroudering zijn ernstig geheugenverlies, verwarring over tijd of plaats, moeite met alledaagse taken, taalproblemen of opvallende gedragsveranderingen. 

• Lees ook: Goed nieuws over dementie in 2025

Onder hersenveroudering kom je niet uit, maar je kunt je brein wel een handje helpen. Eet gezond, beweeg genoeg, slaap goed en vermijd te veel stress. Vooral tussen je 40e en 60e kun je het verschil maken. Zo hou je je brein zo lang mogelijk scherp.

Dit artikel is geschreven door Noelle Beck.