Hoe erfelijk is alzheimer?

Mijn zus is vorige week op 74-jarige leeftijd overleden aan een hartstilstand. Ze woonde op een gesloten afdeling van een verzorgingshuis vanwege alzheimer. Mijn dochter (44) en ik (63) willen graag weten of alzheimer erfelijk is. Kun je je daarop laten onderzoeken? Mijn zus heeft zes jaar geleden een schedelbasisfractuur gehad: kan zoiets invloed hebben op alzheimer? Mijn moeder overleed toen ze 88 was; ook zij had een (lichte vorm van) dementie.

Joris Bartstra, journalist met artsendiploma  

Geestelijke achteruitgang op hoge leeftijd is gebruikelijk: ongeveer 30 procent van de mensen ouder dan 85 jaar lijdt aan dementie, een veel groter deel heeft enige vorm van geestelijke achteruitgang. De ontwikkeling van uw moeder was dus normaal.

De ziekte van Alzheimer is inderdaad erfelijk, maar het zijn meerdere genen die de gevoeligheid voor de ziekte bepalen. Een deel van de genen die uw zus gevoelig maakten voor het krijgen van de ziekte, zult u ook hebben, een ander deel niet. In die zin hebt u net als uw zuster een verhoogde kans op alzheimer ten opzichte van de doorsnee-bevolking.

Maar de kans dat uw toekomst er even naar uitziet als die van uw zuster is heel klein. Schade aan het brein (bijvoorbeeld door alcohol, depressie, ondervoeding of een ernstig ongeluk, zoals de schedelbasisfractuur van uw zus) vergroot namelijk ook de kans dat alzheimer zich openbaart.

Uw dochter heeft weliswaar via uw genen ook een verhoogd risico, maar dat is minder dan bij u. Haar genen zijn immers – als de familie van uw man tenminste ‘vrij’ van alzheimer is – alweer voor de helft ‘verdund’.

Er wordt veel onderzoek gedaan naar methoden om de ziekte van Alzheimer te voorspellen, maar als individu heb je daar eigenlijk niet zoveel aan want er zijn geen methoden bekend om het proces te beïnvloeden. Wel is het, als duidelijk is dat je dement gaat worden, wijs om afspraken te maken met je naasten over wat je wilt als je zelf niet meer in staat bent om beslissingen te nemen.

Ook een gezondheidsvraag? Klik hier en stel de vraag aan een expert!