Ziekenhuizen zitten bomvol met senioren die nergens terecht kunnen. Waarom is de noodopvang voor ouderen zo slecht geregeld?
Weer luiden ziekenhuizen de noodklok. En niet voor het eerst. Ouderen die niet naar huis kunnen, houden dure ziekenhuisbedden bezet. "Het is hard nodig dat er honderden herstelbedden bijkomen", aldus Wouter van der Horst van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen. Ook huisartsen klagen steen en been. Ze zijn veel tijd kwijt aan het bellen om een plekje voor iemand te regelen en buiten kantooruren of in het weekend kun je al helemaal nergens terecht.
Herstelbedden
De kans op ongelukken stijgt nu ouderen langer thuis wonen, maar de instellingen waar je voor lichtere zorg terecht kon, zijn opgeheven. Er is geen vangnet voor noodsituaties, terwijl bijvoorbeeld het aantal valpartijen (vaak met grote gevolgen) toeneemt. Herstelbedden, zo zijn we dat vangnet ondertussen gaan noemen. Het is de verzamelnaam voor zorg voor ouderen die tijdelijk te zwak zijn om zelfstandig te wonen nadat ze in het ziekenhuis zijn behandeld, bijvoorbeeld omdat ze een been hebben gebroken of nog niet helemaal hersteld zijn van een operatie.
En wat te doen als de mantelzorger tijdelijk niet beschikbaar is? Eigenlijk zijn dat allemaal situaties waarin de huidige wetten niet (goed) voorzien. Jos Schols, hoogleraar ouderengeneeskunde: “Er is een gapend gat tussen de zorg thuis en de zorg in een instelling.” Een weeffout in de zorg, noemt Schols het.
Niet genoeg
Er zijn wel logeerbedden of herstelbedden. Maar er zijn er niet genoeg en ze zijn onvoldoende acuut beschikbaar en bereikbaar in noodsituaties. Ziekenhuizen en zorgorganisaties zijn bezig om herstelbedden in de regio te regelen, maar de vraag stijgt nog steeds sneller dan het aanbod. Er zijn trouwens ook voorbeelden waar het wél goed geregeld is. Amsterdam organiseert sinds een paar maanden noodopvang voor zwakke ouderen die tijdelijk niet thuis kunnen wonen. Huisartsen kunnen 24 uur per dag en zeven dagen per week patiënten uit Amsterdam laten opnemen. En in Hilversum besloot HilverZorg om een leegstaand verzorgingstehuis in te richten met herstelbedden voor tijdelijke zorg. Ze begonnen klein, maar al snel ontdekten ze, dat ze de vraag nauwelijks konden bijbenen. Het heeft hen de ogen geopend voor de urgentie van de situatie.
Wat is er nodig?
Wie naar de deskundigen luistert, kan de volgende actiepunten beluisteren: eén centraal telefoonnummer (per stad of regio). Artsen en ziekenhuizen bellen dit nummer als er een noodgeval is. Een wijkziekenboeg met logeerbedden, liefst in een bestaand verpleeghuis. Meer bedden en kamers. Betere samenwerking en een centrale aanpak, zodat je in één klap ziet, waar er in de regio een plek beschikbaar is. En geld om dit soort opnames te betalen.
En gaat dit er ook komen?
Ondanks een paar mooie voorbeelden is de herstel-zorg in de meeste delen van Nederland nog steeds niet - of mondjesmaat - van de grond gekomen. Minister Schippers erkende vorig jaar het probleem al, en maakte 243 euro vrij voor deze zorg. De zorgverzekeraars zijn verantwoordelijk voor de inkoop van de bedden, maar zijn ook nog niet altijd doordrongen van de noodzaak van deze zorg. Verzekeraar Menzis hierover in de Volkskrant: "Iedereen is nog bezig zijn weg te vinden in de nieuwe regels voor langdurige zorg. We weten ook nog niet, of het door het Rijk beschikbaar gestelde bedrag toereikend is voor deze tijdelijke zorg."
Bij u in de buurt?
Zijn er herstelbedden bij u in de buurt? Vraag ernaar bij uw huisarts of de wijkverpleegkundige.
