Dementie-gerelateerde incontinentie: welke bescherming past het best?

Mensen met dementie hebben vaak moeite met meerdere handelingen tegelijk. Daarom is het belangrijk dat incontinentieproducten eenvoudig aan en uit te doen zijn. Veel mantelzorgers merken dat absorberende broekjes met elastiek prettig werken.

Lees ook: Dementie én incontinent, handige handvatten voor mantelzorgers

Een incontinentiebroekje lijkt het meest op normaal ondergoed en wordt opgetrokken zoals een gewone slip. Daardoor is het vooral geschikt voor mensen met dementie die nog redelijk mobiel zijn en zelf naar het toilet gaan. Het zit comfortabel, oogt discreet en werkt goed bij licht tot matig urineverlies. Een incontinentieslip werkt anders: deze heeft plakstrips of een heupband en kan worden aangetrokken terwijl iemand zit, staat of ligt. Dat maakt een slip handiger wanneer iemand hulp nodig heeft bij verschonen, minder beweegt of ’s nachts sneller doorlekt. Slips bieden meestal meer absorptie en zijn praktischer voor verzorgers, terwijl broekjes vooral prettig zijn voor mensen die nog graag zelfredzaam blijven.

Comfort en huidvriendelijkheid staan voorop

De huid van iemand met incontinentie is kwetsbaarder, zeker als er ook dementie speelt. Iemand voelt minder goed aan of de huid geïrriteerd raakt en kan niet altijd aangeven dat iets pijn doet. Producten die vocht snel opnemen en de huid droog houden, helpen om jeuk en roodheid te voorkomen. Veel merken bieden speciale materialen die zacht zijn en de huid beschermen. Daarnaast helpt het om bed of stoel te beschermen met onderleggers, zodat de omgeving schoon blijft en verschonen minder stressvol is.

Discretie helpt bij acceptatie

Hoe minder 'medisch' een product oogt, hoe beter het vaak wordt geaccepteerd door iemand met dementie. Gewoon ogende broekjes, neutrale kleuren en zachte materialen zorgen dat iemand zich niet anders voelt dan voorheen. Dit helpt om onrust of schaamte te verminderen en zorgt dat iemand minder snel weigert het te gebruiken.

Nachtelijke bescherming

’s Nachts ontstaan ongelukjes sneller: minder prikkels, minder aandacht en een lichaam dat anders reageert. Zacht aansluitende nachtbroekjes, gecombineerd met een onderlegger of matrasbeschermer, kunnen veel werk schelen. Bij zware incontinentie is een product met hogere absorptie voor de nacht aan te raden; veel merken bieden 'night-varianten' die extra vocht opnemen.

Tegen plukken en smeren

Sommige mensen trekken incontinentiemateriaal steeds uit of gaan eraan plukken en daarna smeren met ontlasting. In die situaties kan speciale kleding helpen, zoals een plukpak, ook wel smeerpak genemd. Dit is kleding uit één stuk, met een ritssluiting op de rug, zodat iemand zichzelf niet uitkleedt en niet bij het incontinentiemateriaal kan. Hoewel het misschien een ingrijpend hulpmiddel lijkt, zorgt het voor rust, minder nachtelijke problemen en meer waardigheid. Een plukpak ziet er tegenwoordig vaak gewoon uit als een comfortabele pyjama of huispak.

Kijk steeds opnieuw wat nodig is

Incontinentie verandert in de loop van de tijd. Soms werkt een inlegger lange tijd goed, maar is later een broekje nodig. Soms is een broekje voldoende, maar wordt een slip handiger als iemand moeilijker beweegt. Ook gedrag kan veranderen: waar iemand eerst niets deed met incontinentiemateriaal, kan later plukgedrag ontstaan. Het helpt om regelmatig te evalueren: werkt het nog voor deze fase van de dementie? Is de huid rustig? Is de persoon comfortabel? En is het werkbaar voor jou als mantelzorger?

Andere hulpmiddelen

Naast incontinentiemateriaal zijn er ook andere hulpmiddelen die de dagelijkse verzorging gemakkelijker en hygiënischer maken. Zachte billendoekjes of speciale wasdoekjes voor kwetsbare huid helpen om snel en comfortabel schoon te maken, zonder dat water nodig is. Barrièrecrèmes en verzorgende lotions beschermen de huid tegen vocht en irritatie en kunnen roodheid of pijn voorkomen. Veel mantelzorgers gebruiken daarnaast wegwerphandschoenen, zodat verschonen hygiënischer en veiliger gebeurt. Voor bed of stoel zijn er onderleggers en wasbare beschermhoezen die ongelukjes opvangen en schoonmaken beperken. Bij mensen die ’s nachts veel verliezen, kunnen matrasbeschermers of absorberende hoezen extra rust geven. Deze hulpmiddelen ondersteunen de dagelijkse zorg, beschermen de huid en maken het werk voor de mantelzorger lichter.

Keuzehulp: Welk incontinentieproduct past het best bij dementie?

1. Licht urineverlies of af en toe een klein ongelukje?
Kies voor inleggers. Deze lijken op gewone maandverband/inlegkruisjes maar nemen meer vocht op. Makkelijk en onopvallend te dragen en te vervangen.

Geschikt wanneer:

• Iemand de route naar het toilet nog kent
• Iemand nog zelfstandig naar het toilet gaat
• Ongelukjes vooral overdag gebeuren
• Mobiliteit nog redelijk is

2. Regelmatig urineverlies of net te laat bij het toilet?
Kies voor: absorberende broekjes (onderbroekjes met elastiek). Deze zien eruit als gewoon ondergoed en zijn comfortabel, discreet en eenvoudig op te trekken. Werkt goed als iemand nog deels zelfstandig is.

Geschikt wanneer:

• Iemand nog zelf naar het toilet gaat
• Er schaamte of onrust speelt (broekjes voelen en ogen 'gewoner')
• Er soms grotere scheuten urineverlies zijn

3. Zwaarder urineverlies of iemand die hulp nodig heeft bij verschonen?
Kies voor: slips/alles-in-één-producten. Deze sluiten met plakstrips of een heupband. Ideaal wanneer iemand ligt of hulp nodig heeft bij draaien. Handig voor nachtelijke verschoning of bedzorg.

Geschikt wanneer:

• Mobiliteit afneemt
• Iemand niet meer zelf kan wisselen
• Er ’s nachts vaak lekkage is

4. Nachtelijke bescherming nodig?
Kies voor: nachtbroekjes of nacht-slips + onderlegger
Dat is extra sterk absorberend en geeft minder kans op doorlekken. Onderleggers beschermen matras.

Geschikt wanneer:

• Nachtelijke ongelukjes toenemen